Welke verschillende soorten Schotse Whiskies zijn er?
Ben je benieuwd naar de verschillende whiskyregio’s van Schotland en wat deze zo uniek maakt? In dit artikel neem ik je mee op een rondreis langs de verschillende whiskygebieden van Schotland, elk met een eigen karakter en smaakprofiel. Van het zachte en fruitige Speyside tot het krachtige, rokerige Islay: elke regio heeft zijn eigen charme. En voor wie het leuk vindt om over de grens te kijken, maak ik ook een uitstapje naar de wereld van Ierse whiskey.
Lees hieronder meer over de unieke kenmerken per regio, en ontdek welke het beste bij jouw smaak past. Heb je na het lezen vragen of wil je je favoriete whisky met me delen? Laat gerust een reactie achter, en ik denk graag met je mee!
De verschillende Schotse whisky regio's:
- Speyside
- Highland
- Lowland
- Islay
- Island
- Campbeltown
1. Speyside
- Locatie: Rondom de rivier de Spey, in het oosten van de Schotse Hooglanden.
- Karakter en smaak: Speyside is dé whiskyregio bij uitstek en biedt misschien wel de meest verfijnde en toegankelijke whisky’s van Schotland. Bekende distilleerderijen zoals Glenfiddich, Glenlivet en Macallan komen hier vandaan. Speyside-whisky’s hebben vaak een elegant en fruitig karakter met tonen van appel, honing en vanille. Ze zijn over het algemeen zacht en niet te uitgesproken, wat ze ideaal maakt voor zowel beginners als doorgewinterde liefhebbers.
- Proefnotities: Verwacht een romige textuur met vaak een subtiele fruitigheid, aangevuld door hints van eikenhout en kruiden. Turf komt hier zelden voor, maar sommige distilleerderijen – zoals BenRiach – experimenteren wel met een licht rokerige smaak.
- Een aantal Speyside whisky's die ik je kan aanraden:
Voor de beginner: Glenlivet 12 jaar
Voor de gevorderde liefhebber: Macallan 18 jaar
Voor de avontuurlijke drinker: BenRiach Peated 10 jaar
2. Highlands
- Locatie: Een uitgestrekt gebied dat bijna heel het noordelijke deel van Schotland beslaat.
- Karakter en smaak: De Highlands zijn een veelzijdige whiskyregio waar je alles kunt vinden: van lichte, bloemige aroma’s tot stevige, geturfde smaken. Dit maakt de Highlands een van de meest diverse whiskygebieden van Schotland. Bekende distilleerderijen zoals Glenmorangie, Oban en Highland Park (op de Orkney-eilanden) tonen deze brede waaier aan smaken perfect.
- Proefnotities: Highland whisky’s hebben vaak aroma’s van heide, honing en kruiden. In het noorden vind je soms een subtiele rokerigheid, terwijl whisky’s uit het zuiden vaak wat lichter en fruitiger zijn.
- Een aantal Highland whisky's die ik je kan aanraden:
Voor de beginner: Glenmorangie Original 10 jaar
Voor de gevorderde liefhebber: Oban 14 jaar
Voor de avontuurlijke drinker: Highland Park 12 jaar
3. Lowlands
- Locatie: Het zuiden van Schotland, grenzend aan Engeland.
- Karakter en smaak: De Lowlands staan bekend om hun lichte, verfijnde whisky’s met florale en frisse tonen. Hier wordt soms drievoudig gedistilleerd, zoals bij Auchentoshan, wat een zachtere en meer delicate whisky oplevert. Dit maakt Lowland whisky’s toegankelijk en perfect voor wie op zoek is naar een lichte dram.
- Proefnotities: Verwacht een subtiele frisheid met aroma’s van gras, bloemen en citrus. Lowland whisky’s hebben soms ook een nootachtig karakter, wat ze ideaal maakt voor mensen die een subtieler profiel waarderen.
- Een aantal Lowlands whisky's die ik je kan aanraden:
Voor de beginner: Auchentoshan American Oak
Voor de gevorderde liefhebber: Glenkinchie 12 jaar
Voor de avontuurlijke drinker: Bladnoch Samsara
4. Islay
- Locatie: Een klein eiland aan de westkust van Schotland, beroemd om zijn turfwhisky’s.
- Karakter en smaak: Islay is het paradijs voor liefhebbers van rokerige, krachtige whisky’s. Met slechts acht distilleerderijen – waaronder iconen als Ardbeg, Laphroaig en Lagavulin – zet Islay stevig in op intensiteit. De whisky’s hier staan bekend om hun stevige turfinvloeden, gecombineerd met een zilte toets door de nabijheid van de zee.
- Proefnotities: Turf, rook en een vleugje zeewier zijn hier aan de orde van de dag. Sommige Islay whisky’s hebben ook een lichte medicinale toets, wat ze een eigenzinnig en uitgesproken karakter geeft.
- Een aantal Islay whisky's die ik je kan aanraden:
Voor de beginner: Bowmore 12 jaar
Voor de gevorderde liefhebber: Lagavulin 16 jaar
Voor de avontuurlijke drinker: Ardbeg Corryvreckan
5. Islands
De Islands-regio, die bestaat uit Schotse eilanden zoals Skye, Jura, Mull en Arran, is officieel geen erkende whiskyregio, maar heeft wel een heel eigen karakter. Deze whisky’s bieden vaak een combinatie van de rokerige invloeden van Islay en de lichte, soms zilte tonen van de kustgebieden. Distilleerderijen als Talisker op Skye en Jura op het gelijknamige eiland laten goed zien hoe de elementen – wind, zee en rotsachtige bodem – hun invloed uitoefenen op de smaak van de whisky’s uit deze regio.
- Locatie: De Islands-regio omvat de eilanden rond het vasteland van Schotland, zoals Skye, Jura, Mull, Arran en Orkney. Hoewel het geen officiële whiskyregio is, wordt het vaak als apart gebied erkend vanwege het unieke, eilandgebonden karakter van de whisky’s die hier vandaan komen.
- Karakter en smaak: Islands-whisky’s staan bekend om hun combinatie van zilte invloeden van de zee, lichte turfrook en vaak een subtiele zoetheid. Door de blootstelling aan harde wind, zeezout en het ruige landschap ontwikkelen de whisky’s van de Islands vaak robuuste smaken, die kunnen variëren van licht fruitig tot stevig rokerig. Distilleerderijen zoals Talisker (Skye), Arran en Jura spelen goed in op de natuurlijke omgeving en gebruiken die om hun whisky’s een onderscheidende smaak mee te geven.
- Proefnotities: Islands-whisky’s bieden een breed smaakprofiel, vaak met tonen van zeezout, turfrook en soms een zachte fruitigheid of kruidigheid. Deze whisky’s combineren het beste van verschillende stijlen en zijn vaak krachtig en avontuurlijk, met een vleugje peperigheid of zoete ondertonen.
- Een aantal Speyside whisky's die ik je kan aanraden:
Voor de beginner: Arran 10 jaar
Voor de gevorderde liefhebber: Talisker 10 jaar
Voor de avontuurlijke drinker: Jura 18 jaar
6. Campbeltown
- Locatie: Het Kintyre-schiereiland in het zuidwesten van Schotland.
- Karakter en smaak: Campbeltown was ooit het kloppende hart van de whisky-industrie, met meer dan 30 distilleerderijen. Vandaag de dag zijn er nog maar drie over: Springbank, Glen Scotia en Glengyle. Deze whisky’s hebben een uitgesproken karakter met vaak ziltige en licht rokerige tonen.
- Proefnotities: Campbeltown whisky’s zijn vol en complex, met een hartige ondertoon. Denk aan zilt, olie en soms een vleugje rook. Dit zijn whisky’s voor wie niet bang is voor een stevige, uitgesproken dram.
- Een aantal Speyside whisky's die ik je kan aanraden:
Voor de beginner: Glen Scotia Double Cask
Voor de gevorderde liefhebber: Springbank 10 jaar
Voor de avontuurlijke drinker: Kilkerran 12 jaar
Naast de rijke whiskytraditie in Schotland, mogen we het buurland Ierland niet vergeten. Ierse whiskey heeft een eigen, lange geschiedenis en een unieke stijl die het onderscheidt van Schotse whisky. Hoewel het niet in Schotland ligt, hoort een goede whiskey-tour niet compleet te zijn zonder een uitstapje naar Ierland. Laten we eens kijken wat Ierland te bieden heeft op het gebied van whiskey!
7. Ierse Whiskey
- Locatie: Verspreid over heel Ierland, met bekende distilleerderijen in regio’s zoals Dublin, Cork, en Noord-Ierland.
- Karakter en smaak: Ierse whiskey staat bekend om zijn zachtheid en drinkbaarheid, vaak zonder de rokerige, geturfde tonen die je in Schotse whisky’s vindt. Dit komt deels door de productiemethode: veel Ierse whiskey wordt drievoudig gedistilleerd (terwijl Schotse whisky meestal tweemaal wordt gedistilleerd). Hierdoor ontstaan over het algemeen soepelere en lichtere smaken. Bekende distilleerderijen zoals Jameson, Redbreast en Bushmills zetten de standaard met een breed scala aan stijlen, van lichte blends tot meer complexe single pot still-whiskey’s.
- Proefnotities: Verwacht zachte, fruitige en bloemige smaken met vaak een hint van honing, vanille en soms ook kruiden. Single pot still-whiskey, typisch Iers, heeft een romig mondgevoel en een complex, kruidig karakter dankzij het gebruik van zowel gemoute als ongemoute gerst.
- Een aantal Speyside whisky's die ik je kan aanraden:
Voor de beginner: Jameson Original – een toegankelijke en zachte whiskey die goed werkt in cocktails of puur.
Voor de gevorderde liefhebber: Redbreast 12 jaar – een complexe, romige whiskey met fruitige en kruidige tonen die perfect is om puur van te genieten.
Voor de avontuurlijke drinker: Green Spot – een single pot still-whiskey met een rijke, kruidige diepgang en een uniek karakter.
Afsluitend
Dit was mijn uitleg over de verschillende whiskyregio’s van Schotland en Ierland. Zoals je ziet, heeft elke regio zijn eigen charme en unieke smaken die voor elk wat wils bieden. Of je nu houdt van het zachte en fruitige karakter van Speyside of de stevige turfrook van Islay, er valt altijd iets nieuws te ontdekken. Heb je een vraag over een van deze regio’s, of wil je jouw favoriete whisky delen? Laat gerust een reactie achter!